Ayşe Şahin, Doç. Dr. Arzu Seçer ve doktora öğrencisi Gizem Aydan tarafından yürütülen dikkat çekici bir araştırma, süt ve süt ürünlerinin gıda hileciliği açısından en riskli ürün grubu olduğunu ortaya koydu.“
Are We Confident with Our Food: Drivers Affecting Consumer’s Food Fraud Avoidance Behaviour for Milk and Dairy Products” başlıklı makale, alanında prestijli Q1 sınıfında yer alan British Food Journal dergisinde yayımlandı.
Araştırmanın Öne Çıkan Bulguları
Makale, tüketicilerin süt ve süt ürünlerinde karşılaştıkları gıda hilelerine yönelik algılarını, bu alandaki farkındalık düzeylerini ve hileli ürünlerden kaçınma davranışlarını etkileyen faktörleri mercek altına aldı. Araştırma, tüketici davranışlarını etkileyen başlıca unsurların belirlenmesinin yanı sıra, sektör temsilcileri, pazarlama yöneticileri ve politika yapıcılar için de öneriler sunuyor.
Prof. Dr. Ayşe Şahin: “Amaç, Tüketici Bilincini Artırmak”
Prof. Dr. Ayşe Şahin araştırmaya ilişkin değerlendirmesinde şu ifadelere yer verdi:
“Gıda hileciliği; ekonomik kazanç amacıyla gıdanın, içeriklerinin ya da ambalajının kasıtlı olarak değiştirilmesi, yanlış ve yanıltıcı biçimde sunulmasıdır. Bu çalışmayla, tüketicilerin hileli süt ve süt ürünlerinden kaçınma davranışlarını etkileyen faktörleri tespit etmeyi amaçladık. Modelimiz, tüketici değerleri, farkındalık düzeyi ve bilgi paylaşımının bu davranışlar üzerindeki etkisini kapsamlı biçimde ortaya koymaktadır.”
Doç. Dr. Arzu Seçer: “Bilgi Paylaşımı Farkındalığı Artırıyor”
Doç. Dr. Arzu Seçer ise, tüketiciler arasındaki bilgi akışının önemine vurgu yaptı:
“Tüketiciler, arkadaşları, aileleri, resmi kurumlar ve medya aracılığıyla bilgi aldıkça gıda hileciliğine karşı farkındalıkları da artıyor. Bu bilgi akışı, hem algılanan riski hem de kaçınma davranışlarını doğrudan olumlu etkiliyor. Güvenilir ve doğru bilgilere ulaşmak, toplumun bilinç düzeyinin yükselmesinde kritik öneme sahip.”
Gizem Aydan: “En Çok Sosyal Medyadan Bilgi Alınıyor”
Doktora öğrencisi Gizem Aydan da, Türkiye'de ve dünyada süt ve süt ürünlerinin gıda sahteciliğinde ilk sırada yer aldığına dikkat çekti:
“Tarım ve Orman Bakanlığı’nın denetim verilerine göre, hileli gıdalar içinde süt ve süt ürünleri %38 ile ilk sırada. Tüketiciler, bu konudaki bilgiyi en çok sosyal medya, resmi kurum kayıtları ve televizyon gibi kaynaklardan elde ediyor.”
Tüketiciler Gıda Hileciliğine Karşı Ne Yapabilir?
Araştırma ekibi, bireysel düzeyde alınabilecek önlemleri şöyle sıraladı:
Evde Basit Testler Yapın:
Süt kaynadığında kaymak tabakası oluşmuyorsa içinde su ya da bitkisel yağ olabilir.
Yoğurt çabuk bozulmuyor veya ekşimiyorsa, doğal olmayabilir.
Şüpheli Ürünleri Bildirin:
Tadında, kokusunda, renginde anormallik fark edilen ürünler için Alo 174 Gıda Hattı ya da CİMER üzerinden ihbarda bulunun.
Güvenilir Yerlerden Alışveriş Yapın:
Etiketleri okuyun, fiyat karşılaştırması yapın, sertifikalı ve onaylı ürünleri tercih edin.
Bu kapsamlı araştırma, hem tüketicilerin farkındalığını artırmayı hem de sektörde daha şeffaf ve güvenilir bir gıda zinciri oluşmasına katkı sağlamayı amaçlıyor.
