İçel Anadolu Lisesi öğrencileri, danışman öğretmenleri Zehra Şekerci rehberliğinde Mersin’in Anamur ilçesine bağlı Karalarbahşiş, Gercebahşiş ve Güneybahşiş köylerinde unutulmaya yüz tutmuş geleneksel düz dokumaların izini sürdükleri kapsamlı bir kültürel miras projesi gerçekleştirdi.
Proje kapsamında öğrenciler, bölgenin dokuma geleneğini yerinde incelemek amacıyla saha çalışmasına çıktı. İçel Anadolu Lisesi öğrencisi Damla Yağmur, dokumacı kadınlar ve yerel halk ile görüşmeler yaparak yörenin kültürel, sosyal ve ekonomik yapısına ilişkin önemli bilgiler topladı. Öğrenciler, röportajlar, fotoğraflar, belgeler ve dokümanlarla desteklenen çalışmalarıyla hem dokuma tekniklerini hem de bu geleneğin yaşatılmasına yönelik ihtiyaçları ortaya koydu.
Projenin diğer ayağında öğrenci Mustafa Ökmen, yöre dokumalarına ilişkin bir oyun tasarlarken “Halı Okuma AI” adını verdiği bir yapay zekâ aracı geliştirdi ve projenin blog sayfasını oluşturdu. Rüya Aşnas ise literatür taramasını üstlendi. Ayrıca proje ekibi, Bahşiş yöresine özgü motifleri içeren çantalar dokuyarak uygulamalı deneyimler edindi.
Çalışmada tespit edilen dokuma ürünleri arasında namazlıklar, heybeler, torbalar, çullar, çuvallar, kilimler, yolluklar ve kolanlar bulundu. Genellikle koyun yünü ve keçi kılından yapılan bu dokumaların, Bahşiş Yörüklerinin estetik anlayışını, renk kültürünü ve toplumsal hafızasını yansıttığı vurgulandı. Dokumaların, geleneksel dikey tezgâhlar olan ıstar üzerinde düz dokuma ve kolan dokuma teknikleriyle üretildiği belirlendi.
Araştırma sonucunda, yörede geleneksel dokumaların sayısının her geçen gün azalmasına rağmen hâlâ yaşatılmaya çalışıldığı; ancak ustaların sayısının düşmesi ve kuşaklar arası aktarımın zayıflaması nedeniyle bu kültürel mirasın risk altında olduğu ortaya kondu. Proje ekibi, dokumaların sistematik biçimde belgelenmesi, dijital arşiv oluşturulması, video–fotoğraf kayıtlarıyla ustalık bilgilerinin korunması ve genç nesillere yönelik eğitim projelerinin artırılması gerektiğini vurguladı.
İçel Anadolu Lisesi öğrencilerinin yürüttüğü bu çalışma, Bahşiş yöresindeki düz dokumaların yalnızca bir el sanatı değil, yaşatılması gereken önemli bir somut olmayan kültürel miras unsuru olduğunu gözler önüne serdi.