MEHMET MAZAK '' ŞEHRİN SESİ '' İLE KİTAPSEVERLERLE BULUŞTU

Şehir tarihi ve kültürü konusunda çalışmaları ile tanınan Mehmet Mazak’ın yeni kitabı “Şehrin Sesi” yayımlandı.

2020 yılında yayınladığı “Şehir Kokusu” kitabı ile Türkiye Yazarlar Birliği gezi dalında yılın yazarı ve kitabı ödülüne layık görüldükten sonra bu sefer şehrin sesleri üzerinden medeniyetimize yolculuğa çıkarıyor Mehmet Mazak bizleri…

“Her şey bir şehri sevmemle başladı”

Her şehrin bir sesi-tınısı, kokusu, tadı, ruhu ve mimarisi vardır duyularımıza hitap eden. Şehirlerin gönül kapıları vardır girmesini bilene. Şehrin pencereleri vardır seyretmek isteyene. Kadim şehirlerin sesi, insanın sesidir. Şehir gönül kapısından girenlere kendini anlatır. Penceresinden bakanlara içerisinde barındırdığı hikâyesini, edebiyatını, tarihini ve kültürü derinden gelenleri fısıldar. İşte o fısıltı şehrin sesidir.

Şehirler konuşur mu? Şehrin sesi mi olur? Şehirler konuşur, şehrin sesi olur dinlemesini ve anlamasını bilene. Şehrin sesini duymak ve hikâyesini dinlemek istiyorsanız yapmanız gerekenler vardır. Bir şehrin size seslenebilmesi için o şehri karşılıksız, menfaatsiz sevmeniz lazım, şehri sevmek gayret işidir. Şehri ziyaret etmeden önce okuyacaksın; tıpkı düğünü olacak damat titizliğinde hazırlık yapacaksın. Şehre bakmasını bileceksin; kırmızı halıda yürüyerek akademi ödülü ocsar almaya gelen sinema yönetmeni bakış açısı ile. Şehri gezeceksin; Evliya Çelebi, İbn Battuta liyakatinde. Şehrin üzerine titreyeceksin; Bilge Mimar Turgut Cansever hassasiyetinde, Mimar Sinan zarafetinde ve ustalığında. Şehri göreceksin; Necip Fazıl Kısakürek’in benzetişiyle, “zifirî karanlıkta, ak sütün içindeki ak kılı fark edecek kadar gözü keskin” olacaksın şehrin sesini duyabilmek için. Şehrin sesini işitmek sevda işidir; “Ben çiçek gibi taşımıyorum göğsümde aşkı, Ben aşkı göğsümde kurşun gibi taşıyorum” diyen Sezai Karakoç aşkı ile sevmeniz lazım.

Şehrin sesini dinlemek için; o şehrin meydanlarında ve caddelerinde araba ile dolaşarak yapamazsınız. Şehrin cadde ve meydanları ile birlikte daracık izbe sokaklarını adımlarınızla arşınlamanız lazım. Tarihi değerlerini ve edebi mahfillerini ziyaret etmeniz, Arnavut kaldırımlı sokaklarda adımlamalı, cühannümadan temaşa edebilmeli, muşabak arkasından dışarıya bakmalı, çeşmesinden avuçla su içmelisiniz. Esnaf lokantasında yemek yemeli, kahvehanesinde çayını yudumlamalı, kapalı çarşını ziyaret etmeli, tarihi çınarlarının altında gölgelenmeli, şadırvanında abdest alıp, camisinde namaz kılmalı, en az bir gece o şehirde konaklayarak havasını teneffüs etmeniz gerekmektedir. Bütün bu anlattıklarımı yaptığınızda şehir size seslenecek, şarkısını ve hikâyesini fısıldayacaktır. Şehrin sesi önce gönlünüze, sonra kulaklarınıza düşecek ve şehir sizinle konuşmaya başlayacaktır.

Şehrin sesini duydum; bu konuda işittiklerim, dinlediklerim, yaşadıklarım, gördüklerim, konuştuklarım, okuduklarım ve hissettiklerimi kâğıda döktüm. Şehrin sesini siz değerli okuyucularıma ulaştırmak için o sesi sizlerin de dinlemesi için kitaplaştırdım.

Sesini duyduğum şehirlerin tarihini, kültürünü ve medeniyetini düşünce dünyamda harmanlayıp duygu kervanıma yükleyip “Şehrin Sesi” kitabı olarak karşınıza çıkan bu eserimiz dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci “şehir ve mütefekkir” bölümünde şehir üzerine düşünce ve fikirlerimi kaleme aldığım yazılarım bulunmaktadır. İkinci “şehir ve medeniyet” bölümünde medeniyetimizi oluşturan insanların ayak izlerini takip ettiğim şahsiyetlere yer verdim. Üçüncü “Şehir ve İstanbul” bölümünde Şehr-i İstanbul’a dair metinlerim yer aldı. Dördüncü “Şehir ve Anadolu” bölümünde Anadolu coğrafyamızda sesini duyduğum şehirlerimizi yazmaya gayret gösterdim. Son bölümde derkenarda ise “Şehir Kokusu” kitabım üzerine kaleme alınan iki değerlendirme yazısına yer verdim ki, şehir düşüncelerimin daha iyi anlaşılması için.

“Şehrin Sesi” kitabının oluşmasında desteklerini gördüğüm bütün dostlarıma teşekkür ederim.

Ne mutlu şehrin sesi, tınısı ve melodini duyanlara…

ŞEHİRLE KONUŞAN ADAM

Sevdiğim şehri anlatan bir kitap okumayı her zaman çok istemişimdir. Adı İstanbul yahut Bursa, Uşak yahut Amasya, Mersin yahut Mudurnu olsun, fark etmez. Bitmese bu kitap derim; cümleleri resim olsa, renk ve ışık olsa; duyguları ve hatıraları anlatsa uzun uzadıya, sonra iman ve aşk olsa kompozisyonunda ve binyılları özetleyen taşlarına dokunabilsem harf harf… Şehrin Sesi böyle bir kitap.

Şehirler bir yazar için ikinci bir lisandır, dostluklar kurulur sayfalarında, asırlar boyu uzak, yakın topraklardan derlenmiş hatıralar paylaşılır. Bir bakarsınız, ara sokaklarında büyük hikâyelerin yaşandığı şehir size kucak açar, kâh anne olur, kâh sevgili… Hasretleri çekersiniz içinize nefes nefes. Şehir, bir kitap olunca, yüzlerden ve kalplerden mânâlar süzer ve yaşarken fark edilemeyen güzellikleri, hasretleri anlatır durmadan. Peşine düşersiniz, eski bir macerayı hatırlar gibi ve şehir size atanız olduğunu hissettiriverir. O andan itibaren şehir artık bir tarihtir, bir destan, bir efsane. Roman yahut hikâye olsa da fark etmez artık, şehir yazarın dilindeki kelimedir, cümledir, paragraf veya sayfa. Hepsinden önemlisi artık o okuyucu için bir ilhamdır, bir aşktır. Mabetler, kümbetler, kiliseler, ayazmalar, burçlar, sebiller, çeşmeler, nihayet minareler ve şerefli kubbeler… Hepsi kelimelerin arasında anlam kazanır, ruhaniyet bulur.

Ben şehri hep bir klasör gibi düşünmüşümdür. İçinde dosyalar bulunan bir klasör. Seyredilebilen, inşa ve ibda edilebilen, tadını hissettiren, kokusunu duyuran farklı farklı dosyaların klasörü. Yazdıklarını hep merak ve ilgiyle okuduğum Mehmet Mazak son çalışması Şehrin Sesi’yle yeni bir dosya ekliyor şehrin o kadim klasörüne.

Tanpınar’ın Beş Şehir’inden bu yana benimle konuşan, samimi fısıltılarla sırlarını açan şehirlerden dostlarım oldu hep, tanışmak için ilk fırsatta kapılarına vardım. Altıncı Şehirler Yedinci Şehirler… İtiraf ederim ki Mehmet Mazak şehrin sesini duyarken de, duyururken de benden daha samimi, hasbi ve gayretli davranmış, surların kapılarından şehirlerin kalplerine yürümüş. “Bir şehrin size seslenebilmesi için o şehri karşılıksız, menfaatsiz sevmeniz lazım” demekte haksız değil. Gittiği, izlediği, yaşadığı; hissettiği, ezcümle seyrettiği her şehirde tarihe kulak vermiş, kimliğe dikkat çekmiş, medeniyete kapı aralamış ve sonuçta “Şehrin sesini duydum; bu konuda işittiklerim, dinlediklerim, yaşadıklarım, gördüklerim, konuştuklarım, okuduklarım ve hissettiklerimi kâğıda döktüm” diyerek bizlere değerli bir kitap hazırlamış. Onun cümleleri arasında insan yalnızca şehrin taşını toprağını değil, tefekkürünü, tarihini, sanatını ve ruhunu da hissediyor. Bazen ıssız bazen kalabalık vakitlerde dinlemiş sesini şehirlerin Mehmet Bey, sonra da gülden terazi tutup gül ile gülü tartmış, sokakları, sesleri gülistana döndürüp aktarmış.

Kitabın adı; “Şehrin Sesi”

Peki bir şehir konuşur mu?

Mehmet Mazak’ın satırlarında şehirler benimle konuşuyordu, muhtemelen sizinle de konuşacaklardır. Hatta satır aralarında Bizim Yunus’la, Mehmet Akif’le, Aliya’yla bile söyleşebilirsiniz. Bizim adımıza şehirlerle konuşan ve bizi o konuşmalara şahit kılan Mehmet Mazak’a kültürümüze kazandırdığı Şehrin Sesi için teşekkür ederim.

Okuru bol olsun…

İskender PALA

ŞEHRİN SESİ KİTABI

İçindekiler

TAKDİM: ŞEHİRLE KONUŞAN ADAM

BİRİNCİ BÖLÜM: ŞEHİR VE MÜTEFEKKİR

KONUŞAN ŞEHİRLER

ŞEHİR ve ŞUUR

ŞEHİR VE İRFAN

ŞEHİR ve HİKMET

KENT VE ŞEHİR

ŞEHRİN İHYASINDA ÇEVRE VE EKOLOJİ

ŞEHİRLERE TANIKLIĞIM VE İLK GÖRSEL HAFIZA